Op zondag 2 mei 14:00 uur voeren Ars Musici o.l.v. Patrick van der Linden Ein deutsches Requiem van Brahms uit in het nieuwe EO programma Allegro, waarin op de zondagen tussen Pasen en Pinksteren vier grote werken uit de muziekgeschiedenis te horen zijn. Solisten zijn Heleen Koele, sopraan en Raoul Steffani, bariton. De uitzending is te zien op NPO 2 en wordt gepresenteerd door Giovanca Ostiana.
Op uitnodiging van Barbara Hannigan is Raoul Steffani als Equilibrium Young Artist op vrijdag 30 april 2021, 20:30 uur te horen in een livestream vanuit De Doelen met Alban Bergs Vier Gesänge op. 2. Barbara Hannigan zingt Bergs Sieben Frühe Lieder en Mahler IV met Camerata RCO onder leiding van Rolf Verbeek.
Raoul Steffani en Club Classique brengen op zondag 4 april 2021 bij Podium Witteman (NPO2) een ode aan de Nederlandse componist Alphons Diepenbrock (En Sourdine) ter gelegenheid van zijn honderdste sterfdag.
De uitzending is hier terug te zien. Het item begint na 37″00 min.
In 2018 Baritone Raoul Steffani won the GrachtenfestivalPrijs, a prize that is awarded annually to a young, promising musician. With this, Raoul was also nominated as Artist in Residence of the Grachtenfestival 2019.
Bariton Raoul Steffani (26), de Artist in Residence van het Grachtenfestival 2019, herinnert zich zijn eerste Grachtenfestivalconcert nog heel goed. “Dat was in 2013 in de Westerkerk, met organist en pianist Jos van der Kooy. Eenvoudige liederen. Een programma voor een beginnend musicus. Heidenröslein en zo. Dat is ook wat dit festival zo leuk maakt. Jonge mensen krijgen er een kans. Ik had nog nooit in Amsterdam opgetreden. Ik studeerde net anderhalf jaar bij Xenia Meijer aan het conservatorium van Tilburg. En daarna ging ik naar Wenen.”
Ten tijde van het festival had Steffani (geboren in Sittard, de Italiaanse naam komt van verre voorouders) ‘eigenlijk nog geen idee’ wie hij als zanger was of wilde worden. Hij was een spons. Zoog alles op. Pas toen hij naar Wenen ging, in 2014, kreeg hij een visie wat hij nou precies wilde ‘met dat zingen’.
Elpees van The Carpenters
Steffani was verknocht aan de Amerikaanse bariton Thomas Hampson en de Zweedse mezzosopraan Anne Sofie von Otter. Als kind, hij was acht, wist hij al dat hij zanger wilde worden, zonder daar zeer gearticuleerde gedachten over te hebben. Op cassettebandjes luisterde hij vooral naar The Carpenters, naar Karen. Later verzamelde hij alle elpees. Hij ging ervoor naar Maastricht, omdat ze daar een grotere V&D hadden.
Soms kwam hij teleurgesteld terug. Dan stonden er alleen de platen die hij al had. Karen Carpenters stem was de eerste die hem diep raakte. De arrangementen waren ook fantastisch, maar daar kwam hij pas later achter. Hij hoopte ooit dat Von Otter eens een cd met liedjes van The Carpenters zou maken, zoals ze dat eerder deed met nummers van Abba.
Het zelf doen, zou hij lastig vinden. Zijn angst is dat hij de liedjes met een klassieke stem kapot zou zingen. Want Karen zong zeer zacht en had een microfoon en versterking nodig om haar klank te projecteren, waardoor dan weer wel haar unieke diepe klank kon ontstaan. Het mag verrassend klinken, maar in zijn jeugd heeft Steffani nooit in koren gezongen. Zingen was iets voor hemzelf, aan de piano. Op het conservatorium heeft hij ook nooit plezier beleefd aan de verplichte koren. “Terwijl ik het wel prachtig vind om te horen.”
Muziek of een studie Duits
Van de stembreuk had hij weinig last. Dat hij een bariton bleek te zijn, nam hij voor kennisgeving aan. De eerste klassieke muziek die hij zong, was Dichterliebe van Schumann. Wellicht omdat hij een cd had waarop Thomas Hampson die cyclus zong – de versie die nog uit twintig liederen bestond, voordat hij tot zestien werd teruggebracht. Die originele Dichterliebe wil hij zelf ook nog weleens zingen.
Zijn gang naar het conservatorium sprak niet vanzelf, want hij had ook wel een taal willen studeren. Duits bijvoorbeeld. Maar de liefde voor de muziek won het van de taalstudie, al kun je ook zeggen dat hij beide werelden in zijn recitals en concerten combineert. (En tegenwoordig studeert hij tóch een taal: Zweeds, aan de Universiteit van Amsterdam.) Toch vind hij het ‘belachelijk dat je op je zeventiende al zang gaat studeren’. “Je moet eerst boeken lezen, iets van de wereld zien, cultuurhistorisch inzicht ontwikkelen.”
Dat vindt hij vaak een gebrek bij jonge musici. Je moet die dichters en componisten leren kennen, je kunnen verplaatsen in de tijd waarin ze leefden, want de mens is misschien niet veranderd, maar de tijd is dat wel.
Omdat hij korter op de cultuur waarmee hij zich bezighield wilde zitten, ging hij in 2014 in Wenen studeren. Om niet uit een boekje te leren waar Mahler woonde. Hij wilde er echt rondlopen. De vader van zijn docent daar, Otto Edelmann, had nog met Richard Strauss gewerkt en meegezongen in de opera Arabella.
“Wenen is totaal anders dan Amsterdam. Beide zijn mooie, historische steden, met een rijk muziekleven, maar als het gaat om opera en operette is Wenen onvergelijkbaar. Het conservatorium, de Universität für Musik und darstellende Kunst, ooit opgericht door Salieri, is wereldtop. Alleen al de bibliotheek is iets ongelooflijks. Wat daar allemaal aan bijzondere partituren ligt. Die hele stad ademt Mozart, Beethoven en Brahms. Het lééft daar. Elke taxichauffeur weet welke opera er die avond in de Staatsoper wordt gespeeld en welke sterzangers er zullen zijn.”
Klassieke traditie
“Het is ook vreemd als er in die oude appartementen, met van die hoge plafonds, geen vleugel in huis staat. Dat hoort er gewoon bij daar. De waardering van de hele samenleving voor de klassieke traditie is veel groter dan hier, in cultureel en financieel opzicht. Er wordt daar ook niet op cultuur bezuinigd – omdat ze er zo trots op zijn.”
“Daarnaast is het niveau van de opleiding enorm hoog. Ik had drie uur zangles per week en nog een uur operacoaching, een uur liedcoaching en een uur oratoriumcoaching. Ik had nauwelijks tijd om nieuw repertoire in te studeren! Ik moest het echt goed plannen om op tijd bij het operahuis te zijn, als er iets was wat ik wilde horen.”
Steffani ging in Wenen 55 keer per jaar naar de Staatsoper en daarnaast naar voorstellingen in Theater an der Wien en naar operettes in de Volksoper. Hij hoorde er twaalf Fledermausen, uit fascinatie voor de rol van Eisenstein, een rol die hij het jaar daarop zelf zou gaan zingen.
“Het is enorm nuttig naar andere zangers te luisteren, omdat je zo je smaak ontwikkelt. Dan hoor je op de ene avond een Tosca met Bryn Terfel, Jonas Kaufmann en Martina Serafin, in een productie uit 1958 – de regisseur, Margarate Wallmann, was al twintig jaar dood – en een maand later kwam die voorstelling terug, maar nu met drie jonge Italiaanse zangers uit Palermo. Heel interessant om te zien hoe zulke grote sterren zo’n productie optillen en hoe die bij de zangers uit de Italienische Provinz, zoals ze dat daar noemen, nauwelijks van de grond komt.”
Zingen in Paradiso
Robert Holl, de beroemde Nederlandse liedzanger, zei dat het lied zich door het vergrijzende publiek ‘in een benarde positie bevindt’. Daar is Steffani het niet per se mee eens. “Natuurlijk is het een kwetsbaar genre, maar ik denk ook dat Roberts publiek met hem is meegegroeid en dus automatisch ouder is dan het mijne. Ik probeer nieuw publiek te trekken door me niet alleen op de grote cycli te richten, zoals Dichterliebe en Winterreise, maar ook nieuwe muziek van Nico Muhly te zingen. En ik zou bijvoorbeeld wel videoclips willen maken om het verhaal nog beter te ondersteunen.”
Op het Grachtenfestival brengt hij op 13 augustus in Krasnapolsky met Camerata RCO door Henk de Vlieger speciaal gearrangeerde liederen van Alma Mahler, Alban Berg en Erich Korngold. “Dat was een enorme wens van me. Fantastische muziek. Ik verwacht een heel inspirerende wisselwerking.”
Op 10 augustus is hij de bariton in Orffs Carmina Burana, in de bewerking van Wilhelm Killmayer voor twee piano’s, het Toonkunstkoor Amsterdam en drie zangers onder leiding van Boudewijn Jansen. “Dat vindt plaats in Paradiso, wat me een mooie verbindende plek in de stad leek. Ik ben blij dat deze productie daar is te horen. Ik denk dat het iets is voor een breder publiek!”
Erik Voermans 10 augustus 2019
Foto: Jitske Schols
Hij deed het conservatorium in Wenen, stond als prille twintiger al in het Amsterdamse concertgebouw en won vele prijzen. Raoul Steffani is een van de grootste klassieke zangtalenten van ons land. Zijn missie: de opera terugbrengen naar het grote publiek.
Raoul ademt opera en praat bijna klassiek. Met zijn 27 jaar lijkt hij een oude ziel in een jong lichaam. “Dat hoor ik wel vaker, maar ik heb er geen goed antwoord op”, zegt hij. “Ik voel me in elk geval heel erg thuis bij deze muziek en de sfeer ervan. De manier waarop er in de klassieke muziek met elkaar gewerkt wordt is heel integer, en daar voel ik me goed bij.”
‘De muziek koos voor mij’
Raoul komt niet uit een muzikaal gezin. “Mijn ouders hebben kantoorbanen en de klassieke muziek is er bij mij niet met de paplepel ingegoten. Deze liefde komt echt uit mijzelf. Ik koos niet voor de muziek, maar de muziek koos voor mij.” Hij studeerde aan het conservatorium in Amsterdam en vertrok daarna naar Wenen, waar hij les kreeg van beroemde sopranen.
Margreet Honig geeft les aan Raoul
Raouls belangrijkste mentor is Margreet Honig, die al decennialang met operasterren werkt. “De eerste keer dat hij bij mij op een cursus was, vond ik hem wel heel slecht zingen, als ik eerlijk ben”, vertelt ze. “Maar ik hoorde wel zijn talent. Ook als iemand nog niet goed kan zingen, kun je toch zien of iemand een innerlijke vreugde heeft om te zingen. En dat was bij Raoul het geval: hij was zó muzikaal en hij is zó ontzettend enthousiast.”
Altijd blijven leren
Raoul is een bariton, de zangstem die tussen bas en tenor in ligt. In de popmuziek zijn David Bowie en Frank Sinatra zijn gelijkgestemden. “Toen ik begon met zingen was ik wel een bariton, maar geen goede bariton. Ik had een grote passie voor het zingen, maar ik had mijn eigen stem nog niet ontdekt. Margreet Honig heeft mij zoveel geleerd. Je zou kunnen zeggen dat ze mij heeft gered.”
Uitgeleerd is Raoul nooit, maar Honig is al 80 jaar en Raoul is haar laatste pupil. “Ik zeg altijd tegen Raoul, blijf je leven lang leren van de mensen om je heen”, zegt Honig. “Als je een andere bariton op het podium ontmoet en je denkt: ‘Wauw, wat zingt die vent goed’, dan zal je wel gek zijn als je hem niet om een les vraagt. Als je van iemand leren kan moet je het niet laten om een les te vragen, hoe oud je ook bent.”
Weg met ouderwetse vooroordelen
Raoul wil de komende jaren meer mensen kennis laten maken met opera. “Nederland heeft geen operacultuur zoals Oostenrijk. Daar houdt iedereen van alle leeftijden van klassiek en opera. Het zit in hun cultuur. Hier zijn helaas weinig jongeren die van klassiek houden, omdat ze het niet kennen. Maar ik ken bijna niemand die het niks vindt als ze er eenmaal van geproefd hebben.”
Hij weet precies wat de beste manier is om mensen kennis te laten maken met opera. “Niet de ouderwetse vooroordelen benadrukken, maar mensen meenemen in een nieuw repertoire en met nieuwe muziek. Ik probeer het stoffige imago een beetje weg te nemen; geen bekering, wel betovering.”
Bekijk hier de reportage
Registratie van het gelijknamige evenement Opera Sing Along. Met verschillende muzikale optredens van onder meer Laetitia Gerards, Bernadeta Astari, Raoul Steffani en soulzangeres Shirma Rouse.
Uit het hele land komen operaliefhebbers naar de sfeervolle Parade in Den Bosch om grote operahits mee te zingen met operasterren als: Laetitia Gerards, Bernadeta Astari en Raoul Steffani. Soulzangeres Shirma Rouse waagt zich bij Opera Sing Along aan het genre opera.
De muzikale begeleiding is in handen van het symfonieorkest philharmonie zuidnederland, onder leiding van Per-Otto Johansson, en het Brabant Koor. Voor Opera Sing Along spelen ze bekende nummers als Libiamo van Verdi, een Carmen-medley en het beroemde Slavenkoor. Ook worden nummers uit West Side Story ten gehore gebracht.
Tijdens de finale op zondagmiddag 29 april 2018 in TivoliVredenburg won het duo Raoul Steffani en Daan Boertien de Publieksprijs.
Een reactie uit het publiek: “Fantastische voordracht. Prachtige volwassen stem met vreselijk veel mogelijkheden. Talentvolle pianist met oog en oor voor de tekst. Raoul Steffani & Daan Boertien winnen een concert in TivoliVredenburg.”
Bekijk hier het hele optreden
Raoul Steffani will join the Opéra National de Lyon Studio led by acclaimed tenor Jean-Paul Fouchécourt as of September 2020, making his debut as Ramiro in the season opening L’heure espagnole by Maurice Ravel.
Een unieke locatie voor een verpletterende opera: achter de dijk bij Paesens-Moddergat (Fryslân) wordt het aangrijpende verhaal van visser Peter Grimes vertolkt. Het operaspektakel toont het benauwde en soms benepen leven in een kleine vissersgemeenschap. Met prachtige beeldende muziek van componist Benjamin Britten nemen dirigent Arnaud Oosterbaan en regisseur Paul Carr u mee naar een kleine, met zichzelf worstelende gemeenschap. Deze kans om een opera mee te maken met 150 figuranten, acteurs, musici en zangers op het podium met als achtergrond het Wad, krijgt u wellicht nooit weer!
| Peter Grimes | Albert Bonnema |
| Ellen Orford | Jeannette van Schaik |
| Captain Balstrode | Martijn Cornet |
| Auntie | Marion van den Akker |
| Nichtje 1 | Thembinkosi Magagula |
| Nichtje 2 | Channa Malkin |
| Bob Boles | n.t.b. |
| Swallow | Sinan Vural |
| Mrs. Sedley | Roberta Alexander |
| Rev. Horance Adams | Sander de Jong |
| Ned Keene | Raoul Steffani |
| Hobson | Marc Pantus |
De opera Peter Grimes is een opera in drie akten die de strijd van zijn dorpsgenoten tegen de visser Peter Grimes beschrijft. Het verhaal speelt zich af in een kustdorp in Engeland: Suffolk.
De opera begint wanneer burgemeester/lijkschouwer/advocaat Swallow Peter Grimes ondervraagt over de dood van zijn scheepsjongen. De dorpsbevolking laat tijdens het proces regelmatig weten dat ze Grimes schuldig vinden. De lijkschouwer concludeert dat de dood van de jongen een ongeluk was. Hij adviseert Grimes geen nieuwe scheepsjongen te nemen. Grimes zegt niet zonder te kunnen.
Apotheker Ned Keene vindt een nieuwe scheepsjongen voor Grimes, ene John. Alleen Ellen Orford, de schooljuffrouw met wie Peter Grimes van plan is te trouwen wanneer de gemeenschap respect voor hem heeft gekregen, wil John voor Peter ophalen. Ze brengt de jongen in het café, waar bijna iedereen, inclusief Peter Grimes, zich verzamelt vanwege een opkomende storm. Hier voelen ze zich veilig. Maar Grimes niet. De gemeenschap keert zich tegen hem.
Een tijdje later ziet Ellen een striem in John’s nek. Ze vraagt Peter er naar, die zegt dat dat een ongeluk was. Maar Ellen houdt aan. Peter geeft haar een klap, John rent weg… allemaal onder de ogen van dorpsgenoten die moeiteloos hetgeen ze denken gezien te hebben doorvertellen aan de mensen die net een kerkdienst verlaten. De mannen willen hierop verhaal halen bij Peter. Maar hij vlucht, samen met John, uit angst voor zijn belagers en omdat hij ook op zondag moet en zal vissen. In de haast valt John van het steile klif en sterft.
Ellen vindt op het strand de trui die ze voor John had gebreid. Een gesprek hierover wordt afgeluisterd. Mrs. Sedley, hoort hierin een bevestiging van datgene waarvan ze toch al overtuigd was: Peter Grimes heeft John vermoord. De mannen gaan op klopjacht. Ellen en Balstrode waarschuwen Peter en overreden hem in zijn bootje de zee op te roeien en het te laten zinken. Grimes vaart weg….